Ачык Өкмөт менин көзүм менен

09/08/2020
1418 | 0
Кулсеитов Элдияр
Эссе

Көпчүлүк өлкөлөрдө акыркы мезгилдерде элдин бийликке болгон ишеними кыйла төмөндөп кетти. Бийлик тарабынан басма сөздө чектөө бар. Бул факторлор эл менен бийликтин мамилесине терс таасирин тийгизип, "эл бийликке эмес, бийлик элге кызмат кылат" деген негизги принципти жоготот. Ачык Өкмөттүн негизги багыттары, мисалы: өкмөттүн иши бюджеттин бөлүнүшү жана мамлекеттик кызматтарды көрсөтүү жөнүндө маалыматка ачык жеткиликтүүлүк - мамлекеттердин өнүгүшүнө оң таасирин тийгизет деп эсептейм. Бул мамлекет тарабынан кабыл алынган чечимдердин сапатын жогорулатат. Мамлекеттик отчеттуулук жана айкындуулук коррупциялык схемаларды аныктоого жана алдын алууга жардам берет. Сот мекемелеринин ачык-айкындуулугу жарандардын өз коопсуздугуна ишенишине жол ачат - ар бир адам соттун өзүм билемдигине кабылып калуудан коркпой өз укуктарын коргой алат. Ошондой эле ал бийликтин алмашуусуна оң таасирин тийгизет. Акысыз маалымат алуу шайлоочуларга талапкерлердин мурунку саясий ишмердүүлүгү жөнүндө билүүгө мүмкүндүк бергендиктен, талапкерлерге баа берүү объективдүү болуп калат - бул бийликке эң “татыктуу” талапкерлерине келишине жол ачат.

Кыргызстан үчүн кандай артыкчылыктар бар?

Кыргызстан буга чейин ачык өкмөттүк уюмдун мүчөсү жана эки жылдык планды ишке ашыруу баскычында турат. Бул планды ишке ашыруу өлкөнүн беделине таасир этет. Ошентип, эффективдүүлүктү жогору баалоо жаңы эл аралык өнөктөштөр менен кызматташуу мүмкүнчүлүгүн ачат жана инвесторлорду өзүнө тартып турат. Бул биздин өлкөнүн экономикасынын деңгээлин көтөрөт.

Кыргызстанда аймактарды өнүктүрүү үчүн ЭЭАларды түзүү - Ачык Өкмөттүн планын ишке ашырууга берилген жогорку баа саясий кырдаалдын туруктуулугунун жана чет өлкөлүк инвесторлордун коопсуздугунун кепилдиги болуп калмак, мунун аркасы менен аймактарда салык салууну жөнөкөйлөтүлгөн шартта түзүп, каражаттарды чексиз чыгарып кетүү үчүн шарттарды түзүүгө болот (Польшанын мисалында). Бул инвесторлорду өндүрүш ишканаларын ачууга жана Кыргызстандын аймагына өткөрүп берүүгө түрткү берет, бул кийинчерээк Кыргызстандын шаарларынын ортосундагы материалдык-техникалык камсыздоону жакшыртат, кошумча жумушчу орундарды түзөт жана инфраструктуранын деңгээлин жогорулатат. Чыр-чатак болгон учурда, ачык сот тутуму маселелерди адилеттүү чечүүгө жардам берет.

Натыйжада, мунун бардыгы биригип, өлкөнүн ИДПсын жана жалпы калктын жашоо деңгээлин жогорулатат. Менин оюмча, бул принциптер ар бир адам жалпы жыргалчылыкка пайда алып келүүгө аракет кылган ар бир мамлекеттин негизи болушу керек.